Godło Polski to dobrze znany każdemu z nas symbol naszej państwowości. Charakterystyczny biały orzeł na czerwonym tle ma swoją ciekawą historię. Sprawdź, jak powstało Godło Rzeczpospolitej Polskiej oraz jaka jest symbolika orła, który się na nim znajduje!
Godła państwowe towarzyszą nam na co dzień, nawet jeśli nie do końca zdajemy sobie z tego sprawę. Wiszą w salach lekcyjnych, na aulach, w urzędach. Codziennie też, być może, mijamy je w drodze do pracy. Orzeł polski, umieszczony na czerwonym tle, wyposażony w koronę i z głową zwróconą w prawą stronę, z dumnie rozpostartymi skrzydłami to symbol, na widok, który przypomina nam o naszej tożsamości narodowej. Wygląda dumnie i tak też powinniśmy się czuć, traktując Godło Polski z należytym mu szacunkiem. Tym bardziej że nie jedno już przeszło.
Jaka jest historia Godła Polski?
Dlaczego naszym godłem jest Orzeł Polski? Aby zrozumieć, skąd wizerunek akurat tego ptaka znalazł się na czerwonym tle naszego godła, należy cofnąć się aż do czasów Cesarstwa Rzymskiego, gdy orły uważano za swoistych posłańców bogów. Gdy nadlatywał orzeł, mieszkańcy Rzymu ufali, że nadchodzi wielkie szczęście, a los we wszelkich przedsięwzięciach będzie przychylny. Dlatego już w momencie, gdy Rzymianie kolonizowali dzisiejsze tereny Polski, przywiązywali właśnie do symbolu tego ptaka szczególne znaczenie. Nie inaczej było, gdy nad naszymi terenami panował Karol Wielki. Wówczas orzeł biały był herbem szeregu państw znajdujących się między Adriatykiem a Bałtykiem. Wizerunek orła białego czcili również poganie słowiańscy stacjonujący tutaj od wieków. Dzisiejsi historycy odnajdują liczne ślady po tej czci: w bitwie pod Brześciem z wojskiem ruskim, Kazimierz Sprawiedliwy walczył pod znakiem orła białego. Za czasów Bolesława Chrobrego orła białego wybijano na denarze srebrnym, który miał być pamiątką po spotkaniu z Ottonem III. Orła znali również wielcy książęta w czasie rozbicia dzielnicowego Polski. Nic więc dziwnego, że gdy w XIII w. doszło do ponownego zespolenia naszych ziem i koronowania Przemysława II na króla, zaciągnięto właśnie orła do oficjalnego Godła. Sporządza ono wówczas nawet pieczęć królewską z wizerunkiem owego ptaka, z napisem: „Bóg przywrócił Polakom zwycięskie znaki”.
Od tego czasu, wizerunek ptaka przynoszącego szczęście stał się czymś więcej. Odtąd był to już Orzeł Polski, herb Królestwa Polskiego, uznany oficjalnie przez wszystkich władców Polski. Nie zmieniło się to aż do dziś. Przez wieki Orzeł Polski był symbolem naszej państwowości i gościł na wszystkich sztandarach państwowych, np. w trakcie tak ważnych wydarzeń jak Bitwa pod Grunwaldem. Znajdował się na monetach, dokumentach państwowych, insygniach Jagiellonów, Wazów i kolejnych władców.
Jak zmieniało się Godło Polski?
Przez wieki, Godło Polski ulegało pewnym przeobrażeniom. Niezmienna jednak pozostawała postawa ptaka: zawsze wyprostowany, z wyeksponowanymi skrzydłami, z dziobem zwróconym w prawą stronę. Korona umieszczona na głowie ptaka symbolizowała suwerenność Państwa Polskiego. Białe skrzydła natomiast łączono ze szlachetnością, czystością, dobrem. Jednocześnie, połączone z tym czerwone tło miało zawsze symbolizować męstwo, odwagę i waleczność Polaków. Orzeł Polski był od dawna tak mocno ugruntowany w świadomości Polaków, że gdy nasz kraj stracił niepodległość w czasie rozbiorów na długie 123 lata, a Orzeł Polski był w tym okresie znakiem zakazanym, to jednak stale funkcjonował w naszej pamięci jako nieodwołalny symbol naszych szczególnych uczuć patriotycznych. Godło Polski było wtedy przechowywane w domach, mimo surowych kar, które mogły za to spotkać Polaków ze strony zaborców. W dokumentach widnieją liczne ślady świadczące o tym, że Godło Polski w różnej postaci było zabierane przez zesłańców na daleką Syberię. W czasach I Wojny Światowej, polskie formacje tworzone na dalekich frontach walczyły właśnie pod znakiem Orła Białego. Symbol przetrwał aż d o1918 roku, gdy Polska ostatecznie odzyskała niepodległość i przyjęło w swoim godle orła białego w koronie. W czasie II Wojny Światowej Orzeł Biały stał się ponownie znakiem zakazanym przez Okupanta, jednak funkcjonował w sile na uchodźstwie.
Dlaczego Orzeł Polski stracił koronę?
Po zakończeniu II Wojny i uzyskaniu władzy przez komunistów, Orzeł Biały stracił złotą koronę. Polacy jednak nigdy nie pogodzili się z tym, traktując gest odjęcia korony jako symbol zabierania nam suwerenności. Dlatego, w trakcie protestów „Solidarności”, na sztandarach niesiono orła w koronie. Wraz z załamaniem się komunizmu w Polsce, jedną z pierwszych decyzji władz było przywrócenie Godłu Polski należytej mu korony.
